Yaz gelince insan okumaya daha çok zaman ayırıyor. Son okuduğum kitap Cumhuriyet ‘in ek olarak verdiği , 1997 yılında basılmış bir kitap. Yazarı Baki Öz. İsmi “Kurtuluş Savaşı’nda Alevi-Bektaşiler”.
Kitapta ilginç görüşler var. Bu görüşler daha çok Atatürk’ün Bektaşi öğretilerinden esinlendiği şeklinde.
Bu görüşleri tek tek sıralayacak değilim. Beni şaşırtmayan ilginç bir görüşü sizlerle paylaşmak isterim:
Köy Enstitüleri felsefesi ile Hacı Bektaş düşüncenin benzerliği.
Kitaptaki bu konudaki satırları aynen paylaşıyorum:
“Bektaşilikle Atatürkçülük arasında düşünce birliğinin en somut benzerliğini köycülük alanın da görmek olası.
Sanki Hacı Bektaş ile Mustafa Kemal köycülük düşünce zincirinin birer halkaları gibi. Aynı bakışı başka başka koşullarda, başka başka zaman dilimlerinde dile getiriyor ve yaşama geçiriyorlar.
Bilindiği gibi Atatürk’ün “…Türk Ulusunun gerçek efendisi, gerçek üretici olan köylüdür…” sözü Bektaşiliğin köycülüğü ile birleşmektedir. Atatürk, bu toplumsal yaklaşımı tarihsellik içerisinde değerlendirerek şunları söylüyor:
“Gerçekten de yedi yüzyıldan beri dünyanın dört bir köşesine yönelterek kanlarımızı akıttığımız, kemiklerini topraklarında bıraktığımız ve yedi yüz yıldan beri emeklerini ellerinden alıp harcadığımız , buna karşılık her zaman aşağıladığımız; bunca özveri ve sunularına (ihsan) karşılık nankörlük, küstahlık, zorbaca uşak konumuna indirmek istediğimiz bu soylu sahibin önünde bugün utanç ve saygıyla kendimizi toplayalım”.
Hacı Bektaş Veli’nin Sulucakarahöyük’te köylü halkla birlikte oluşu; tarımla uğraşması, köylülerle birlikte üretimde bulunması, iş ortaklığı, yardımlaşma ve imece yollarını halkla birlikte uygulaması, salt tapınmayla (ibadet) zaman geçiren, yalnızlığa çekilen tekke anlayışını yıkması, halka iş öğretmesi ve üretimde bulunması , bizzat geçimini kendisinin sağlaması, köyü, köylüyü kalkındırması ve aydınlatması…Mustafa Kemal’in Köycülüğünün, köyü kalkındırma, geliştirme ve aydınlatma amacıyla kurulan “Köy Enstitüleri”nin köylere kadar yaygınlaştırılan birer iş-üretim-eğitim merkezleri olan “Halkevleri”nin anlamı , içeriği ve amacı birdi, aynıydı. Amaç üretimi arttırmak, üretmek, geçinmek, köyü geliştirmek, aydınlatmak…
13.yüzyılda Hacı Bektaş’ın yaptığıyla 20. Yüzyılda Mustafa Kemal’in yaptığı aynı. "Köy Enstitüleri” ve “Halkevleri” aynı amaçla ve aynı idealle kurulmuşlardı.
“ İnsanı yaratma, toplu üretme, toplu tüketme açısından Köy enstitüleri de Bektaşilikle buluşur”.
İnsan, yakın tarihimizdeki alevilerin Cumhuriyetin kurulmasında ve yerleştirilmesindeki desteğini okuduğu zaman, bugünkü kavgaları, ayrışmayı ve en önemlisi Atatürk düşmanlığını çok daha iyi anlıyor.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder