13 Şubat 2018

BOĞATEPE KÖYÜNDE “GRAVYER PEYNİRİ” ÜRETİMİ!

Oya Kamacıoğlu Kars’ı gezdi, yazdı:
19.yy.ın sonlarına doğru Rus işgali sırasında Kars’ın 10 ayrı köyünde İsviçreli ve Alman  peynircilerin Rusya’ya gelip yerleşenleri  tarafından gravyer yapım yerleri kurulmuş. Bunların gelişi de Rusya’dan Tiflis’e oradan da Sarıkamış’a kadar giden atlı tramvay ile olmuş.
Gravyer İsviçre kökenli bir peynir. İsviçre’ye benzer ortamı Kars yaylalarında bulmuşlar. Ruslardan ayrı olarak  Çarlıkla ters düşüp Kafkasya’ya yerleşen Rus Malakanların da peynir üretiminde rolleri olmuş. Eski adı Büyük Zavod (bugün Büyük Boğatepe) köyüne Gürcistan’dan gelen Terekeme Türkleri, Malakanlarla birlikte peynir üretimini sürdürmüş. Bugün hala  üretilen bir peynir türü “Malakan peyniri” olarak anılıyor.

 Büyük Boğatepe köyünün eski adı Zavod, Rusça’da fabrika, atölye, mandıra anlamındaymış. 2400 rakımlı bu köy, geniş bir platoya yayılmış. Bir Terekeme (Karapapak) köyü. 
 Özellikle bu yörede yetişen 150 yi aşkın bitki türü, ineklerin sütünün kalitesi bakımından özelmiş. Köy, yerel tohumların korunması, organik tarımın yaygınlaştırılması, çiftçi eğitiminin yapılması, bölgenin yaşam kalitesinin artırılması, kırsal turizmin canlandırılması gibi konularda dernek kurarak, Avrupa ile temaslarda bulunarak çalışmalar yapıyor.

Burada bir peynir müzesi var. “Organik Peynir Müzesi. Veya “Eko Peynir Müzesi”. Türkiye’nin ilk ve tek peynir müzesi. Müze olarak sergilenen iç içe geçen odalar, eskiden  yapılmış peynirlerin dinlendirildiği bir yermiş.

Müzede, sergilenen şeylerin başında o bölgede yetişen bitkilerin renkli resimleri, adları ve özellikleri geliyor. Müzenin kuruluşunu ve tarihçesini anlatan panolar, inek türleri,  her biri 30 kilo kadar gelen gravyer tekerleklerinin yapımının aşama aşama resimleri, eskiden kullanılmış olan araç ve gereçler görülüyor. 

Hiç yorum yok: