27 Kasım 2018

İstanbul’un metrelerce altındaki sarnıçlar!

Oya Kamacıoğlu gezdi, fotoğrafladı, bizimle paylaştı:

Özellikle Sultanahmet, Laleli ve Fatih semtlerinde gezerken bastığınız yerin metrelerce altında yüzlerce yıllık bir başka İstanbul’un daha olduğunu hiç düşündünüz mü?  Bizans imparatorları, tarihin her döneminde su sıkıntısı çeken İstanbul’da yerin altında su kanalları, sarnıçlar, yer üstünde de devasa su sarnıçları yaparak bu sıkıntıya çare bulmaya çalışmışlar. Bu sarnıçlardan başka, nice saraylar, yeraltı tünelleri, mahzenler v.b leri tonlarca toprağın altından gün yüzüne çıkarılmayı beklemektedir.  Sadece bu semtlerde değil, metro kazılarında ortaya çıkan Yenikapı ve Beşiktaş buluntuları da bizleri dünyanın hiçbir yerinde olmayan bir tarih zenginliğiyle buluşturdu.
Önce tahmin etmek, sonra bilimsel verilere ulaşmak ve en sonra da dikkatlice kazmaya başlamak, çıkanları muhafaza etmek, sergilemek … Sanat tarihçilerinin ve arkeologların rüyalarına giren bir başarı.
Yerebatan Sarayı, Binbirdirek Sarnıcı gibi çok bilinen ve halkın rahatça gezebildiği sarnıçların yanı sıra az bilinen veya serbest gezme izni olmayan yüze yakın sarnıç var.  


KADİR HAS ÜNİVERSİTESİ SARNICI:  Haliç’te bulunan bu üniversitenin  altında 11. yy. dan kalma bir sarnıç var. Bugün Rezan Has Haliç Kültürleri Müzesi olarak kullanılan ve başarılı bir restorasyon geçirmiş olan bu sarnıç, 24 kubbe ve 48 sütundan oluşmakta. 1944 yılında Arkeoloji Müzesi tarafından ortaya çıkarılmış. Mahzenle sarnıcın farkı, sarnıçların içinin özel sarnıç sıvası ile sıvanmış olması ve çıkıntı köşelerin keskin değil su tutması için yuvarlak dönmesidir.

SULTAN SARNICI: Fatih Çarşamba’da Ali Naki Sokağında bulunan bu sarnıcın 4. yy.da I. Theodosius zamanında yapıldığı düşünülmektedir. 31m.uzunluğu ve 20m. genişliği vardır.
28 sütun üzerine oturmuş olan sarnıç, Osmanlı İmparatorluğu zamanında ve sonra da depo olarak kullanılmış. 2000 yılında bir girişimci tarafından tesadüfen bulununca orijinal yapısına sadık kalınarak restorasyonu yapılmış. 2007 yılından itibaren özel izinle düğün davet salonu olarak kullanılmaktadır.

ANTİK OTEL SARNICI: 1984 yılında Kadırga’da Antik Otel inşaatı için yapılan kazılarda, yerin 12 m. altında 1500 yıllık bir sarnıç bulunmuş ve otel yapılırken altındaki sarnıç da restorasyondan geçerek “Antik Cisterna” adıyla, sergilere ve özel davetlere açılmıştır.

ŞEREFİYE SARNICI: Çemberlitaş’ta Piyerloti Caddesi üzerinde bulunan bu sarnıç 1565 yıllık. Constantinus ve Theodosius isimleri ile de anılır. İmparator II. Theodosius zamanında yapılmış. Vaktiyle Yerebatan ve Binbirdirek sarnıçlarıyla bağlantılı olduğu düşünülmektedir. Bugün sergi alanı olarak kullanılıyor.

BÜYÜK SARAY: (Palatium Magnum) Fatih, Cankurtaran’da  4.yy.da I.Konstantius tarafından üç teras üzerinde yapılan  büyük bir sarayın bugün ancak çok küçük bir bölümü ortaya çıkmış. Bu sarayın Magnura sarayı olduğu tahmin edilmektedir. Bu bölgede ayrıca Daphne, Khalke saraylarının da olduğu bilinmektedir. Taht odası, hamam, kilise ve bir sürü oda ve bölümün olduğu varsayılan bu saray da ortaya çıkmayı bekliyor.

SARNIÇ KAFE SARNICI: Fatiht’te bir kafenin altındaki bu sarnıç da ortaya çıkarılmayı bekleyen, gerçek büyüklüğü tam olarak da bilinemeyen  bir sarnıç.

SOĞANCI HANI SARNICI: Fatih Mimar Kemalettin Mahallesinde bir tesadüf eseri bulunmuş. Han çalışanlarının yıllarca çöp attıkları alt kattaki boşluk olarak kullanıldığı anlaşılmaktadır. Bugün ancak tonozları sağlamlaştırılmış ama gereken temizliği ve restorasyonu daha yapılmamış. Diğer sarnıçlar gibi büyük bir sarnıç olduğu tahmin edilmektedir.

 AÇIK SARNIÇLAR
Açık sarnıçların en büyükleri, Veliefendi Hipodromuna yakın FİLDAMI sarnıcı, Bugünkü Vefa stadının da içinde bulunan AETİUS sarnıcı ve Fatih’te park olarak kullanılan, Çukurbostan adıyla bilinen ASPAR sarnıcıdır.



İşaret edilen bu birkaç sarnıçtan başka bilinmeyen veya bilinip de ortaya çıkarılamayan, içine kolay kolay girilemeyen daha yüzlerce sarnıç, mahzen ve saray var. Bazı dükkan,han, apartman, otel vb. lerinin altlarındaki Bizans kalıntılarını, rahatları bozulur diyerek sakladıkları da bir gerçek.


17 Kasım 2018

ÖZBEKİSTAN'DA İPEK YOLU!


Filiz Kamacıoğlu gezdi, fotoğrafladı, bizimle paylaştı:

Gezimiz, Özbekistan sınırları içerisinde bulunan Nukus (Aral gölünün güneyinde), Hiva (Kızılkum ve Karakum çölleri arasında olan Harezm bölgesinde), Buhara (Kızılkum çölünün güney ucunda), Timur'un doğduğu şehir Şehrisebz (Eski Keş), Timur'un başkenti Semerkant ve bugün Özbekistan'ın baş kenti olan Taşkent'i içeriyor.
Özbekistan haritası.

NUKUS: Özbekistan'a bağlı özerk bir bölge olan Karakalpakistan'ın başkenti. Günümüzde, Savitsky adıyla anılan müze St.Petersburg'dan sonra en büyük Rus Avangard koleksiyonunu barındırır. İgor  Savitsky 1957 yılında Nukus'a yerleşen Rus arkeologdur. Özbek ve Karakalpak sanatçıların yanı sıra Sovyet yönetiminin sürgüne gönderdiği avangard sanatçıların resimlerini ve diğer eserlerini toplamıştır.
Nukus müzesi.

HİVA:(Khiva), İpek yolu üzerindeki en önemli duraklardan biri.Tarihi İçhan kalesi Unesco tarafından Dünya mirası Listesine alınmış. Kale kerpiç surlarla çevrili. Sur içi çinilerle kaplı medreseler, camiler ve türbelerin bulunduğu açık hava müzesidir. İç kalenin burçları ve dört kapısı vardır. İpek yolunda en büyük köle ticaretinin yapıldığı yerdir.
Hiva'nın şehir planı
Hiva şehri surları.
Şehir surları ve  Hiva'nın simgesi Kalta minor minaresi.
Hiva'da 26 metre yükseklikte Kalta minor minaresi
 Kalta Minor minaresinden çini detayları
Hiva'da 45 metre yüksekliğinde olan minare
Kızılkum çölünden geçerken
Kızılkum çölü

BUHARA: IX yüzyıl ortalarından X yüzyılın sonuna kadar Samanilerin başkenti olmuş. İbn-i Sina'nın şehridir. Samaniler ve Karahanlılar zamanında ilk altın çağını yaşadı. Buhara, Unesco tarafından Dünya Mirası Listesi'ne alınmıştır.
Her yerden görülen Kalon Minaresi (Karahanlılar tarafından yaptırılmış 47 m yüksekliğinde geometrik motifler ve çini süslemeli)
Kalon Minaresinin yakından görünüşü
Buhara'da medresenin iç avlusu
Karahanlılardan kalma Orta Asya'nın en eski camisi Magaki Attari Camisi
Magaki Attari Camii detay
 Yerel giysilerle gelin ve damat
Buhara'da bir sokak
Kuklalar
Samani İsmail Türbesi, Orta Asya'da pişmiş tuğladan yapılmış ilk  mimari yapıdır.
Tuğla süslemelerden detay, Zerdüşt simgeleri bulunur
iç mekan tuğla kubbe
iç mekan detay
Nakşibendi türbesi

 ŞEHRİSEBZ: (eski Keş) şehri. Unesco tarafından Dünya Mirası listesine alınmıştır. "Yeşil Şehir" anlamına gelir. Timur burada doğdu. Şehir, Timur'un yaptırdığı yazlık konutu Ak Saray'ın harabeleri, sarayın bahçesindeki savaşçının büyük heykeli ve Dorus Saidat Anıt kompleksi ile ünlü. Timur Özbekçe Demir anlamındadır.
 Timur heykeli ve Ak saray harabesi
Ak saray detay
Ak saray görkemli çizimi

SEMERKANT: Zeravşan ırmağı vadisinde bulunur.Antik çağda M.Ö.VII.yüzyılda Efrasiyab adıyla anılırdı. Semerkant Unesco tarafından Dünya Mirası Listesine alınmıştır.
 Semerkant'ta tiyatro binası
 18 Ekim Semerkant günü süslemeleri
 Semerkant'lı delikanlılar
 Timur heykeli
 Semerkant Registan meydanından örnekler
Semerkant Registan meydanı gece
Şah Zinde mezarlığı kompleksinde bulunan türbelerden çini örnekleri
İç mekan 
Siyab pazarı
Pazarın İçi
Buhari'nin türbesi

TAŞKENT; Özbekistan’ın başkentidir.
 Opera binası dış
Opera binası sahne
Opera binası balkon
Opera binası tavan
Opera binası duvar resmi