Geç gelen pazarlama teknikleri!...

Avanoslu çömlek ustası babadan oğula geçen sanatını gösteriyor, yerli turist grubumuz da seyrediyor.
İtalya’ya ilk defa gidiyordum. Türkiye’nin en iyi dansçısı Tolga Han beni kandırmış, “bir dans yarışması var, biz de katılıyoruz. Sen de gel, kafanı boşaltırsın” demişti. İyi fikirdi. Tolga Han çalıştığım gazetede şekillerle okuyuculara dans öğretiyordu. İyi anlaşıyorduk. Neyse.
Otobüsle yola koyulduk. Yarışma Adriyatik sahilinde bir yerdeydi. Bizim Kumburgaz’a benzeyen bir yerde.
Uzun uzun seyahati ve yarışmayı anlatmak için bilgisayarın başına geçmedim.
Bu seyahatte iki şey dikkatimi çekmişti; Birincisi sahil şeridinin düzeniydi. Deniz , denizden sonra kum, kumdan sonra sahil boyunca gazinolar, arada bir cadde, caddeden sonra moteller, motellerden sonra yine bir yol, yoldan sonra ise bahçe içinde evler. Yani İtalyanların yazlıkları. Yani bizim sahiller gibi kumun dibine kadar inen villalar, evler yok. Önce ticaret sonra keyif demişler.
Seyahatte ikinci dikkatimi çeken Tolga Han’la gezdiğimiz bir kilisedeki uygulama idi. Sanırım Floransa’da büyük bir kiliseye girdik. Yıl 1985. Kiliseyi belirli bir yolu izleyerek gezdik. Yürüdük, yürüdük ve kilisenin altına indik. Mecburen indik. Yol bizi oraya götürmüştü. Ve şaşırdım kaldım.
Kilisenin altı bizim Kapalıçarşı gibiydi. “Kiliseyi gezdin, gel biraz da alışveriş yap” diyorlardı. İnsan mecbur kalıyor bu durumda. Ne aldığımızı hatırlamıyorum ama uygulama benim için sürprizdi.
O yıllarda biz bu işleri pek bilmiyorduk. Sultanahmet’te turistlere kartpostal satan çocuklardan başka bir şeyimiz yoktu.
Bu geziyi nerede hatırladım?. Bizde de bu tarz uygulamaya geçen yıl yaptığımız Kapadokya gezisinde rastladım da ondan.
ÇÖMLEK NASIL YAPILIR?
Kapadokya gezisinde rehber, grubumuzu Avanos’a da götürdü. Bir çömlekçide uygulamalı çömlek yapılışını seyredecektik.
Biliyorsunuz, Avanos çömlekçiliğin merkezi. İlçede çok sayıda çömlek atölyesi bulunuyor. Bölgede seramik yapım geleneği Hititlere kadar uzanıyor. Bu sanat babadan oğula geçe geçe günümüze kadar gelmiş.
Avanos dağlarından ve Kızılırmak’ın eski yataklarından alınan yumuşak yağlı kil topraklar eleniyor ve iyice yoğrulup çamur haline getiriliyor.
Evet. Ne diyorduk? Bir otobüs dolusu insanla girdik o dar odaya. Misafirler için sedirler hazırlanmış. Hepimiz oturduk, başladık çömlek ustasının becerikli ellerini seyretmeye. Bu arada unutmadan ilave edeyim, elma çayı servisi de var. Usta, çark adı verilen ve ayakla döndürülen tezgahta çamura çeşitli şekiller verdi ve bizden de birini çağırıp şovunu yapmayı ihmal etmedi. Sonra anlattı;
Çamura şekil verildikten sonra, yapılan şey önce güneşte daha sonra da gölgede kurutuluyormuş, sonra da saman ve talaşla yakılan fırınlarda 800 dereceden başlayan ve 1200 dereceye yükselen sıcaklıkta pişiriliyormuş.
Çanak adı verilen bu ürünler genellikle yemek kapları, su testileri, yiyecek saklamaya yarayan çömlekler, küpler şeklinde karşımıza çıkıyormuş.
Gösteri bittikten sonra otobüse döneceğimizi umarken, benim için İtalya gezisini hatırlatan bir sürprizle karşılaştık. Bizi dar bir koridordan geçirdiler ve daha önce yapılmış ürünlerin satıldığı bölüme aldılar.
Sıkıysan bir şey satın alma. O kadar bilgi, gösteri, elma çayı.
Tabii biz de bir şeyler alarak çıktık binadan. Eşime döndüm ve şu cümleleri söyledim:
“Zararın neresinden dönülse kârdır. Gerçi biraz alış veriş yapmaya zorlanan bir hava var burada. Ama olsun, zamanla o da aşılır ve bilgi, el emeğinin Batıdaki gibi pazarlanmasını biz de başarırız. Hem de çok iyi başarırız.”