Günlüğümde ara sıra Sevgili Yılmaz Özdil’in yazılarını yayımlıyorum.. Belki siz de okuyorsunuzdur.
Pazar günü çıkan yazısı aynı zamanda ülkemizin yemek çeşitleri konusunda bilgi verici. Onun için sizlerle paylaşmak istedim:
Diyet yapan okumasın...
BAZILARI zanneder ki, haber dediğin "5N 1K"dır...
Yıllarca gazetelerin "mutfağı"nda çalışmış biri olarak, iddiayla söyleyebilirim ki, haber "yemek"tir...
Ettir, sebzedir, undur, yağdır; bazen baharatlı, bazen ekşi, bazen tatlıdır. Kiminin hazmı kolay olur, kimi mideye oturur.
*O nedenle, Ankara Ticaret Odası’nın çıkardığı "lezzet haritası"nı okurken, adeta parmaklarımı yedim.
Eğer siz de benim gibi "boğaz"a düşkünseniz, buyrun sofraya, afiyet olsun...
*2 bin 205 çeşit yöresel yemek varmış memleketimde...
En zengini Gaziantep. Sonra Elazığ.Bölgelere baktım...
Kendi payıma, utandım.Ege mutfağıyla büyüdüm, her yerde koltuklarım kabara kabara anlatırım.Halbuki "en az çeşidi" olan bölgemizmiş Ege...
"En çok çeşit" sıralaması ise şöyle:
İç Anadolu, Doğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu, Karadeniz, Akdeniz, Marmara ve Ege.
*Paylaşılamayanlar var...
Mesela, "çiğköfte."Urfa, Adıyaman, Batman, Mardin ve Osmaniye "benim" diyor.
"Künefe"ye ise hem Hatay, hem Elazığ sahip çıkıyor."Keşkek" için resmen kavga varmış, haberimiz yokmuş... Afyon, Amasya, Ankara, Balıkesir, Bilecik, Bitlis, Bursa, Çankırı, Çorum, Denizli, Elazığ, Mardin, Muğla, Ordu, Samsun ve Tunceli, aynı anda bağırıyor, "öbürleri hikáye, en iyisi bende".
"Höşmerim" desen...
Aksaray, Amasya, Ankara, Balıkesir, Bolu, Manisa ve Uşak "ortak"...
*2 bin 205 çeşidi buraya sığdırabilmem imkánsız...
"İlginç" olanlarını seçiyorum.
Çünkü, öyle acayip, öyle matrak, öyle sevimli isimler var ki, anlaşılan, bu iş sadece "gastronomi"nin değil, Türk Dil Kurumu’nun da görev alanına giriyor.
Adana: Süllüm. Adıyaman: Basalla.
Afyon: Sakala çarpan çorba, sırtsırta, ağzı açık, cücü.
Ağrı: Gösteberg. Amasya: Unutma beni, eli böğründe.
Ankara: Sıçgıç, pıtpıt pilavı, entekke böreği, tamtak tiridi, öllüğün körü.
Antalya: Bergamut reçeli.
Artvin: Zurbiyet, püşürük çorbası.
Aydın: Pelvize. Balıkesir: Mafiş tatlısı.
Bilecik: Samsı. Bingöl: Sirın.
Bitlis: Büryan, şekalok.
Bolu: Çantıklı pide, kedibatmaz, kaldırık dolması, kaşıksapı.
Burdur: Testi kebabı.
Bursa: Kaşarlı pırasa, dilber dudağı (ki, bayılırım), kaymaçina.
Çanakkale: Erik macunu.
Çankırı: Mıkla.
Çorum: Cızlak, borhani.
Denizli: Çaput aşı, gındıra çorbası.
Diyarbakır: Cartlak kebabı, patlıcan meftunesi.
Edirne: Mamzama, hardaliye.
Elazığ: Lobik çorbası, kındık köfte, işkene, pirpirim boranı, tavşan üflemesi.
Erzincan: Tulum peyniri.
Erzurum: Cağ kebabı.
Eskişehir: Çiğ börek.
Gaziantep: Mahhıtalı köfte, süzük yapması, maş çorbası, ekşili daraklık tavası, kakırdak böreği, yarpuz piyazı, at elması turşusu.
Giresun: Hamsili mısır ekmeği, dıble.
Gümüşhane: Köme, kanzılı börek.
Hakkari: Gulul çorbası.
Hatay: Kaytaz böreği, semirsek.
Isparta: Kuyruğu sulu, derdimi alan.
İçel: Tantuni.
İstanbul: Uykuluk.
İzmir: Kumru, papaz yahnisi.
Kars: Tandırda kaz çekmesi.
Kastamonu: Köle hamuru, cırık tatlısı, delioğlan sarığı.
Kayseri: Mantı, pastırma.
Kırklareli: Sulu kaçamak.
Kırşehir: Keykef.
Kocaeli: Pişmaniye, otur Fatma tatlısı.
Konya: Etli ekmek.
Kütahya: Namaz dolması, tekke çorbası, çene çarpan çorbası, tosunum.
Malatya: Taş küllüğü, gurut çorbası, kurşungeçirmez köftesi.
Manisa: Mesir macunu.
Kahramanmaraş: Dövme dondurma, tarhana, pıtpıt lapası.
Mardin: Semberuk, irok.
Muğla: Galli patlıcan, ebegümeci kavurması, dülek reçeli.
Muş: Çorti. Nevşehir: Dıvıl, sızgıt.
Niğde: Mangir çorbası, papara, cılbır.
Ordu: Melocan kavurması, sakarca mıhlaması.
Rize: Hamsi çiğirtası, enişte lokumu.
Sakarya: Pekmez.
Samsun: Kocakarı gerdanı.
Siirt: Zivzik narı, perde pilavı.
Sinop: Nokul, mamalika.
Sivas: Pezik turşusu.
Tekirdağ: Köfte.
Tokat: Bacaklı çorba.
Trabzon: Vakfıkebir ekmeği.
Tunceli: Zerefet.
Şanlıurfa: İsot, şıllık tatlısı.
Uşak: Alacatene haşhaş sürtmesi.
Van: Otlu peynir.
Yozgat: Testi kebabı.
Zonguldak: Beyaz baklava.
Aksaray: Höşmerim.
Bayburt: Lor dolması.
Karaman: Kayısı musakka, paraköfte.
Kırıkkale: Sarığı burma.
Batman: Bumbar.
Şırnak: Hekeheşandi.
Bartın: Pumpum çorbası, yumurtalı isbut.
Ardahan: Pişi.
Iğdır: Patlıcan reçeli.
Yalova: Luhu şirkey çirbuli, lalanga, papa.
Karabük: Çingene baklavası.
Kilis: Şıhıl mahze, kübbülmüşviyye, mazlum, sucuk hapısası, cennet çamuru.
Osmaniye: Tirşik, çiçcire. Düzce
14 yorum:
Keşkek Muğla'nın bir kere, ben de sahipleneyim. Ebegümeci kavurmasını özlediğimi farkettim, hem onu hem Arapsaçı kavurmasını.
İyi haftalar dilerim.
Keşkek konusunda gerçekten büyük kavga varmış Sevgili Sanem. Suzan Abla da Ege düğününde keşkek tarifi yapmıştı. Demek ki yaygın bir yemek. Ben senin hatırın için "keşkek"i Muğla'ya verdim gitti.
Sevgili arkadaşım Tijen'de www.mutfaktazen.blogspot.com da bir lezzet haritası çıkarmıştı..Katılımcılarında eklemeleri ile oldukça detaylı bir çalışma olmuştu. Bu konuda o yazıyıda tavsiye ederim.
Sevgiler
Hatırlattığın için teşekkür ederim Sevgili Ayşegül. Yemek kültürümüz gerçekten çok geniş.
Valla Balıkesir'e "sura"yı da ekliyorum ben. Kurban bayramında küçük baş hayvanın ön bacağının iç pilavla doldurulmasıyla yapılan bu yemeğe "kaburga dolması" da deniyor. Bazı düğünlerin yemeği olarak da servis edildiği kulağıma gelmiş olan bilgiler arasında... Ağzım sulandı kusura bakmayın :))
Sevgilerimle...
Tamamdır Sevgili Aslı. Sanırım Yılmaz Özdil ilginç isimli yemekleri sıralamış.
Bunlarin hepsini yapmak lazim! Nefis bir kitap da olabilirdi yani. (Aklim fikrim kitap konularinda. :o))Sanirim yarisi Ankara kazaniyor.
www.elifsavas.com/blog
Benim icin de surpriz oldu Ege bolgesinin yemek cesidi sayisinin az olmasi.
Aslinda durum farkinda olmama hali, cehaletten kaynaklaniyor sanirim. Trabzon dogumluyum, ama hem anane hem babanemin evinde pisen yemekler hep ayni olurdu. Pek cesit olmazdi kisacasi. Ben de sadece bu kadardir bizim yorenin yemekleri deyip vazgecivermisim. Saskinligim bu konuda bilgisiz kalmamdanmis. Sayenizde tekrar fark etmis oldum :)
Sanırım Ankara Ticaret Odası yemek haritasını kitap yapacaktır Sevgili Elif. Tabii tarifleri de varsa.
Sevgili Yok ki. Ülkemizde yöresel yemek çeşitleri bir hayli fazla. Tabii işin içine malzeme de giriyor. Benim çocukluğum savaş sonrasına denk geliyor. Annem bahçemize dikilen patatesle, hamsi ile büyüdüğümüzü söylerdi.
Punto Amca
Malatya yemeklerine baktım, hiçbirini bilmiyorum:) Ben İçliköfte, anakızlı köfte, ayranlı köfte filan beklerken hiç duymadığım yemek isimleriyle karşılaştım.
Gerçekten yemek çeşidi olarak çok zengin bir ülkeyiz.
Sevgili Pınar; "kurşun geçirmez köfte"yi merak ettim doğrusu. Malatya da zengin mutfağı olan bir ilimiz.
Çocukları hamburgere alıştırdılar artık. Önümüzdeki yıllarda bu yemeklerin sadece isimleri kalır diye düşünüyorum.
Bu cok ilginc bir yazi.
Zenginlik konusunda birincinin Gaziantep olmasina sasirdim. Is sebebi ile orada bulunmus ve gercekten cok renkli bir mutfak ile karsilasmistim.
Ticaret Odasi'nin cikardigi sonuclar ne kadar dogrudur acaba.
Yine de Ege'nin, Karadeniz'in ve benim bölgem Marmara'nin zenginliginin iddiali oldugunu dusunurum. Dort mevsim yasayan, goc alan(yeni donemde degil, gecmisinde), bol sebze meyve zenginligi olan, hatta dogal yapisi geregi denizi de olan yerler sonucta.
Yemek isimleri cok ilginc, okumaya devam ediyorum :)
Sevgili B5; şehirlerin kendi mutfakları konusunda derin bir araştırma yapıp yapmadıklarını bilemiyorum. Ankara Ticaret Odası'nın yemek haritası da ne kadar sağlıklı belli değil.
Sanırım Gaziantep kendi mutfağına sahip çıkmış, iyi derlemiş ve bunu şehrin tanıtımı için olumlu kullanmış.
Yorum Gönder